Kiedy w 2020 roku biolog Ganesh Marin po raz pierwszy zaobserwował jaguara na terenie rezerwatu w północnej Sonorze w Meksyku, był zachwycony. Kotka nadal pojawiała się w sieci kamer-pułapek Marina wzdłuż granicy z Arizoną, co wskazywało, że uczyniła ten region swoim domem. Marin nazwał jaguara El Bonito, co po hiszpańsku oznacza „piękny”.
Ale w 2021 roku Marin, odkrywca National Geographic, zauważył coś dziwnego w zdjęciach. Wzory plam wydawały się różnić tak nieznacznie od jednego zdjęcia do następnego. Dalsze badania potwierdziły, że rzeczywiście widzi nie jednego, ale dwa młode samce jaguara.
Obserwowanie rozwoju Bonito na zdjęciach było wystarczająco ekscytujące: „dorastał, stawał się większy, miał grubszą szyję i większą głowę” – mówi Marin. Ale uświadomienie sobie, że to więcej niż jeden: „To było całkiem ekscytujące”.
Obecność drugiego jaguara kilka mil na południe od granicy z Arizoną dostarcza jeszcze więcej dowodów na to, że wielkie koty przemieszczają się na północ, aby odzyskać stare terytorium, mówi John Koprowski, biolog i dziekan na Uniwersytecie Wyoming i doradca Marin w sprawie doktoratu. (Powiązane: Dlaczego nowa obserwacja jaguara w pobliżu granicy Arizony z Meksykiem daje ekspertom nadzieję).
Jeszcze na początku lat 1900-tych jaguary były znajdowane tak daleko na północ jak Wielki Kanion i na południe aż do Argentyny. Ale polowania, często sponsorowane przez rząd, wymazały je z Arizony i Nowego Meksyku, północnych obszarów występowania jaguarów, do połowy XX wieku.
Marin nazwał drugiego jaguara Valerio, po Valerze Clarku, obrońcy przyrody, który założył organizację Cuenca Los Ojos. Ta dwunarodowa organizacja ekologiczna zarządza obecnie rezerwatem dzikiej przyrody o powierzchni 121 000 akrów wzdłuż granicy w Sonorze, gdzie Marin prowadzi swoje badania jako doktorant na Uniwersytecie Arizony.
Koty mogłyby rozszerzyć swoje terytorium na północ, gdyby ludzie im na to pozwolili, ale napotykają na przeszkody takie jak drogi i granica USA-Meksyk. Ponad 450 mil 30-stopowego muru zostało zbudowane podczas administracji Trumpa, w większości w Arizonie i Nowym Meksyku, blokując istotne korytarze dla dzikich zwierząt. (Dowiedz się więcej: Mur graniczny Arizony będzie zawierał otwory zbyt małe dla wielu zwierząt).
„Są zwierzęta właśnie tam, w obrębie zaledwie kilku kilometrów od granicy, które mogłyby łatwo zostać utrudnione w przemieszczaniu się dalej na północ, jeśli granica stanie się nieprzepuszczalna” – mówi Koprowski, ze względu na przedłużenie muru granicznego i rozbudowę autostrad.
„Ale bardziej niż cokolwiek innego, [odkrycie] daje wielką nadzieję, że ta łączność może być utrzymana”, mówi – a nawet, być może, poprawiona.
Starożytna ojczyzna
Pogranicze Arizony i Nowego Meksyku oraz jego seria pasm górskich, znanych jako Wyspy Niebiańskie, stanowią jeden z najbardziej zróżnicowanych biologicznie obszarów Ameryki Północnej. Pomiędzy górami znajdują się suche równiny pustyni Sonoran i Chihuahuan oraz różnorodne łąki i obszary nadrzeczne, będące domem dla dziesiątek tysięcy gatunków roślin i zwierząt. Od wieków jaguary, lwy górskie, oceloty, niedźwiedzie i wiele innych gatunków żyjących na wolności przemierzało ten jednolity obszar biologiczny. Ale bariery takie jak drogi i ogrodzenia utrudniają teraz to przemieszczanie się.
Mimo to w ciągu ostatnich 25 lat w Arizonie widziano co najmniej siedem jaguarów – w tym jednego, który nadal żyje w górach w południowo-wschodniej części stanu – i mniej więcej tyle samo zaobserwowano po drugiej stronie granicy w Meksyku.
Co więcej, w badaniu z marca 2021 roku oszacowano, że ogromny fragment regionu jest pierwszorzędnym siedliskiem jaguarów i mógłby prawdopodobnie wspierać populację kilkuset zwierząt. Jaguary są klasyfikowane jako gatunek zagrożony w Stanach Zjednoczonych.
Gdzieś około 200 jaguarów żyje w meksykańskim stanie Sonora, a oba koty Marin obserwowane były prawdopodobnie urodzone nieco blisko Arizony, być może w ciągu 60 mil, mówi Gerardo Ceballos, badacz z Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego Meksyku.
Samice jaguarów zazwyczaj nie zapuszczają się zbyt daleko od miejsca urodzenia, a ich mobilność jest czynnikiem ograniczającym ekspansję gatunku. Samce natomiast mogą przemieszczać się daleko i szeroko w poszukiwaniu terytorium i partnerek. Wielkie koty stoją w Meksyku w obliczu różnych zagrożeń, w tym kłusownictwa i odwetowych zabójstw za ich postrzeganą rolę w drapieżnictwie zwierząt gospodarskich.
„Jeśli nadal będziemy próbować chronić jaguary, być może w ciągu około pięciu lat będziemy mogli zobaczyć ciężarne samice w Stanach Zjednoczonych” – mówi Ceballos.
Ale aby ruszyć na północ, koty potrzebują chronionych korytarzy dla dzikich zwierząt. Jakakolwiek rozbudowa muru granicznego jeszcze bardziej zaszkodzi zdolności zwierząt do swobodnego przemieszczania się – a części muru będą musiały zostać otwarte, aby zmniejszyć szkody, które już spowodowały – mówią eksperci. Administracja Bidena zobowiązała się, że nie będzie znacząco rozbudowywać muru granicznego, a pewne dyskusje są w toku, aby zmniejszyć szkody dla dzikich zwierząt, choć żadne większe zmiany nie zostały jeszcze wprowadzone.
„Niestety, teraz mur graniczny stanowi nową barierę dla jaguarów, aby dotrzeć do Stanów Zjednoczonych” – mówi Antonio de la Torre, biolog z grupy ochrony przyrody Jaguares de la Selva Maya, która bada koty. „Krytyczne jest wdrożenie środka łagodzącego, aby rozwiązać ten problem, jeśli chcemy zapewnić naturalną ekspansję jaguarów na północ”.
Jeśli ją ochronisz, przyjdą
Do niedawna duża część tego, co jest teraz północną Sonorą i południowo-wschodnią Arizoną, miała obfite tereny podmokłe, znane w języku hiszpańskim jako cienegas. Dlatego Cuenca Los Ojos pracuje nad przywróceniem wody do krajobrazu i jak dotąd przywróciła około 75 akrów mokradeł i strumieni, mówi Jeremiah Leibowitz, dyrektor wykonawczy organizacji.
